«Ազգային խաչքար կամ Հոկտեմբեր 27-ի առեղծվածը» քննախուզության  «Ընթացիկ հարցականներ» մասում մենք բարձրացրել էինք այդպիսի մի հարցը
 և այդժամ մեր ունեցած տվյալներով փորձել տրամաբանական պատասխան
 գտնել: Նախ այդ հիշեցնեք այդ պարբերությունը:                                             
        23. ՀԱՐՑ. – Բայց մի՞թե այս բոլորից անտեղյակ են օտար տերությունները և եթե ոչ, ապա  ինչո՞ւ են լռում, երբ թմբկահարվեց օրինակ Լիբանանի նախկին վարչապետ Ռ. Հարիրիի սպանությունը:

        ՊԱՏԱՍԽԱՆ. – Անտեղյակությունը բացառվում է ( այն էլ հզոր հետախուզության, հեռացած վկաների և արտահանված փաստագրության առկայությամբ ),  իսկ լռեցին նաև Չեչնիայում կատարվող կոտորածների և անգամ 2008 թ. ընտրական արյունահեղությունների պարագաներում ( մի քիչ թափահարվելը պարզապես հասարակական ընդվզման հետևանք էր ):  Զի, նախ ՌԴ-ն արդեն նրանց քիչ թե շատ դաշնակիցն էր, մինչդեռ Սիրիան և նրա արբանյակ Լիբանանը` ոչ: Երկրորդ, Արևմուտքը Անդրկովկասում ուներ կենսական շահեր, և նրանց առաջին հերթին հետաքրքրում էր թեկուզ բռնատիրական կայունությունը` քան անկայուն դեմոկրատիան (ավելի ուշ այդ բացեիբաց հայտարարեց Արթուր Բաղդասարյանը):  Առավել ևս, որ իշխանափոխության այլընտրանք էլ չկար: Եվ երրորդ, ուժի մեջ էր մնում նաև այս վարչախմբի «կոմպլեմենտար» քաղաքականությունը և արցախյան հիմնահարցի շուտափույթ լուծման հնարավորությունը, ինչը շահարկվեց նաև հետագա տարիներին և դեռ կարող է շահարկվել գալիք գործընթացներում:
     Եվ ի վերջո, Մեղրիի տարբերակը 1992 թ, ծնվել է ԱՄՆ-ում և ձեռնտու էր Արևմուտքին:      
     Այս բոլորը գալիս են ևս մեկ անգամ հավաստելու, որ ոճրագործությունը հանգամանալից հաշվարկված էր նաև միջազգային ենթատեքստով, ինչը նույնպես չէր կարող լինել ոչ միայն ինչ-որ «ռոմանտիկների»` այլև սոսկ «ղարաբաղյան կլանի» ինքնագործունեությունը:

    Այժմ, վերստին անդրադառնանք այդ հարցին և իրադարձությունների նոր լույսի տակ փորձենք լուսաբանել այն: Մասնավորպես արցախյան հարցի կապակցությամբ, նկատի առնելով դրա գերկարևորությունը հզոր տերությունների ծրագրերում: Հիշեցնենք, որ այդժամ Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղը դեռևս չկար: Որոշումը կընդունվի չարաբաստիկ նույն այդ 1999թ. նոյեմբերի 18-19-ին` ոճրագործությունից մեկ քանի շաբաթներ հետո Ստամբուլում կայացած «Եվրոպայի հետ համագործակցության և անվտանգության կազմակերպության» գագաթնաժողովում (OSCE ), որին մասնակցեց այդժամ ՀՀ նախագահ Ռ. Քոչարյանը: Ծախսերի և տեխնիկական խնդիրների զգալի հավելման գնով, այդպիսի որոշումն ընդունվել էր հիմնականում հենց արցախյան խնդրականի պատճառով: Ուրեմն, որքա՞ն նշանակալից էր այն աշխարհի հզորների համար… ( տե’ս http://fr.wikipedia.org/wiki/Ol%C3%A9oduc_Bakou-Tbilissi-Ceyhan ):   
     Մինչ այդ, Ռ. Քոչարյանի առաջարկով ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները մշակել էին «Մեղրիի պայմանագիրը», որում նախապես փոխհամաձայնեցված էին 18 կետեր: Ըստ այդմ, Մեղրիի շրջանը փոխանակվում էր Լեռնային Ղարաբաղի հետ, որը կցվում էր Հայաստանին, վերացվում էին բոլոր շրջափակումները, և ապահովվում խաղաղ ու կայուն համագոյակցության պայմաններ: Ստորև բերում ենք ստորագրման համար պատրաստ համաձայնագրի  վերջին պարբերությունը.

«… Սույն Համաձայնագրի ստորագրումից հետո ԵԱՀԿ գործող նախագահը կհիմնի նոր մշտական մարմին, որի կազմի մեջ կմտնեն ներկայումս Մինսկի խմբի համանախագահներ հանդիսացող պետությունների ներկայացուցիչները եւ գործող նախագահի ներկայացուցիչը՝ սույն Համաձայնագրի իրականացման մոնիտորինգի եւ դրա իրագործումն արագացնելու եւ ամրապնդելու միջոցառումների քննարկման նպատակով: Այդ մարմինը իր խորհրդակցությունները կանցկացնի ըստ անհրաժեշտության, բայց ոչ պակաս, քան տարին մեկ անգամ:         Եւ, վերջապես, մենք ԵԱՀԿ-ին ու Միավորված ազգերի կազմակերպության Անվտանգության խորհրդին հրավիրում ենք ընդունելու բոլոր համապատասխան բանաձեւերը, որոնք կարող են օգտակար լինել այս պատմական հաշտության համաձայնության արագ ու արդյունավետ իրականացումն ապահովելու համար:                                                                                                  Ռուսաստանի Դաշնության կողմից                                                                                                  Ֆրանսիայի կողմից                                                                                                  ԵԱՀԿ գործող նախագահի կողմից                                                                                                  Թուրքիայի Հանրապետության կողմից                                                                                                  Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կողմից                                                                                                  Եվրոպական Միության կողմից                                                                                           (ամբողջությամբ տե'ս` «Հայկական ժամանակ» 09.02.2008 թ.)