| |
| |
| |
05.05.2009թ.
Երբ 1980-ական թվականներին առաջ քաշվեց
«Հարատևման Ուխտ» ծրագիրն ու հիմնվեց համանուն ընկերակցությունը
, Հայաստանի ապագան թվում էր ապահով, և
կարծեք կար միայն սփյուռքահայության խնդրականը: Հաջորդ մի քանի
տարիների իրադարձությունները` ԽՍՀՄ-ի փլուզումը, Հայաստանի
անկախացումը, արցախյան հարցն ու դրա հետևանքները եկան ապացուցելու,
որ գոյատևման ու կայացման խնդիրներ ունի նաև հայրենիքը, այսինքն`
ողջ հայությունը:
Երբ 1990 թ., ըստ այդ նոր իրավիճակի,
«Հարատևման Ուխտ» ծրագիրն ու ընկերակցությունը վերաճեցին ԷՈՒԹՅՈՒՆ
Ազգային Իմաստության Տաճարի և հայրենիք-սփյուռք միաբանության` ինչը
ողջունեցին և անչափ կարևորեցին հայ մեծագույն ներկայացուցիչներն ու
մտավորական ավագանին, ինչպես Վիկտոր Համբարձումյանը, Գ. Խանջյանը,
Գ. Էմինը, Ա. Տերտերյանը, Հ. Սահյանը և շատ այլք (այդ
մասին մանրամասն տե'ս
այստեղ),
իսկ նախաձեռնությանը ներգրավվեցին վաստակաշատ քանի մտավորականներ (տե'ս
ԷՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԵԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ),
նորընտիր իշխանությունները գտան, որ «հիմա դրա ժամանակը չէ» և «այս
սերնդի պարտականությունն է պետականության կառուցումը»: Հաջորդող
իրադարձությունները վերստին եկան ապացուցելու, որ այդ անհեռանկար
էր առանց պատմական տեսլականի, նոր հայի կերտման և հոգևոր ողջ
ներուժի զորագրման, իսկ «Մեր ուզած ժամանակը երբեք չի եկել ու չի
գալու ժամանակին» ( Հ. Սահյան ) ...
Երբ 1999 թ. հոկտ. 27-ի հրեշավոր
ոճրագործությունից, անկախության կորստից և հարաճուն ներքին-արտաքին
բռնատիրությունից հետո, ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ մշակել էր հայոց հարատևման
հազարամյա ծրագիր և սկսել դրա իրականացումը` իբր վասն
աշխարհաքաղաքական ապահովության և ինչ-ինչ ձեռքբերումների, հիմնովին
խափանվեց ԷՈՒԹՅԱՆ գործունեությունը, իսկ միաբանության հիմնադիրն ու
գաղափարաբանը վտարվեց հայրենիքից ու դեռ հետապնդվեց ողջ
արտերկրում:
Արդ, երբ իշխանությունները մեկ
տասնամյակ է ի վեր իրագործում են բառացիորեն ազգակործան
քաղաքանություն, իսկ ընդդիմությունը տեղատվության մեջ է,
բանտարկված են ու հալածվում նվիրյալ քա~նի հայորդիք, հայությունն
արդեն 2/3-րդով այլևս հայտնվել է արտերկրում և ուծացման սպառնալիքի
տակ, հայրենիքը` լրիվ կուլ գնալու, նորից վերհառնում է
լինել-չլինելու խնդրականն ու նման մի ծրագրի հրամայականը: Միայն
մեկ մխիթարանքով. այդ այլևս ԷՈՒԹՅՈՒՆ միաբանության
նախաձեռնությունը չէ` այլ մի խումբ «յԱզատ Հայերի», որոնց մեկ
մասնակից են նաև ԷՈՒԹՅՈՒՆ միաբանությունն ու կայքը:
Ուստի, ԷՈՒԹՅԱՆ միաբաններին, համակիրներին և հատկապես կայքի
այցելուներին խնդրվում է նշյալ հասցեներով արձագանքել ստորև
ներկայացվող նախաձեռնությանը, իսկ առավել հավատավորներին`
զորագրվել առաջարկվող հոսանքին, ի վերջո ստեղծելու համար
նվիրյալների գողտրիկ և համացանցային մի համայնք: Վստահեցնում ենք,
որ կա’ն հարատևման լուծում, անտեսված հնարավորություններ և ծրագիր,
որոնց դիմաց չկամ ուժերն ու անգամ հմուտ փորձագետները պարզապես
անզոր են:
Առաջինը այդ հենց մեր հարատևման կամքն
է և գիտակցությունը, հոգևոր ներուժը, բնական օրինաչափություններն
ու էվոլյուցիան, ըստ այդմ համամարդկային զարգացումները և
մահկանցուներիս դեռ անհայտ հանգամանքներ, իսկ ամենակարևորը` հոգևոր
անկախությունը: Զի, երբևէ «ազատ ու անկախ Հայաստան» ունենալու
համար նախ հարկե է դառնալ «ազատ ու անկախ հայություն», որի
բացակայությամբ էլ կորցրինք «նորածնին» և բոլոր ձեռքբերումները ...
Ավելին կիմանաք ընթացքում, որոշ
մեկնություններ` մեր կայքէջերում, անելիքները` նաև առանձնակի, իսկ
չկամները` հենց հոսանքի կայացմամբ... Առավել ևս, որ հայությունը
հարատևման չնչին իսկ այլընտրանք չունի: Երկիցս առավել, որ
ընդդիմությունն էլ այլևս որդեգրել է հասարակական հասունացման խաղաղ
ճանապարհը: Եվ երիցս առավել, որ անկախ սոցիո-քաղաքական առօրյայից
այդ գերխնդրականը եղել, մնալու և վերհառնելու է մշտնջենաբար:
|
«ԷՈՒԹՅՈՒՆ» ԿԱՅՔԻ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ |
|
|
|
|
|
       
PERENNITY
- ՀԱՐԱՏԵՎՈՒՄ
- PERENNITE
Էլեկտրահոսանք ծնում են ազատ էլեկտրոնները,
միջուկների շուրջ մնացյալը` նյութ... |
|
Գիտակցելով այն
ակնհայտ ու սպառնալի իրողությունը,
|
Ա. - |
Որ 20-ամյա վերուվարումներից
հետո հայությունը թե’ հայրենիքում և թե’
սփյուռքում վերստին հայտնվել է կատարյալ փակուղու
առջև, այն էլ առավել խնդրահարույց իրավիճակում
(անկախության կորուստ, ռազմավարական և տնտեսական
օբյեկտների հիմնական օտարում, արցախյան հարցի
անորոշություն, տարածաշրջանային խիստ աննպաստ
զարգացումներ, և այլն), |
|
Բ. - |
Որ արդ հայության 2/3-րդն
ապրում է արտերկրում, վիճակագրական առավել
ահագնացող աճի, անխուսափելի ուծացման ու դեռ
հայրենիք-սփյուռք ամբողջությամբ «տիրոջ» հարաճուն
նկրտումների և սպառնալիորեն «նրբացող»
ենթակայության պայմաններում, |
|
Գ. - |
Որ հայոց բարոյահոգեբանական
իրավիճակը անէության անդնդում է, ստրկամտությունը,
խրոնիկական վախը, օտարամոլությունը, բարդույթները,
հուսալքությունը, հոռետեսությունն ու
անտարբերությունը` կործանման գագաթնակետին,
հոգևոր-գաղափարական դաշտը` ծայրահեղ ծանծաղ, իսկ
հայոց ճակատագիրն ու ներաշխարհը շարունակում են
իրենց հարաճուն նահանջը, գռեհիկացումն ու անկասելի
անկումը, |
|
Դ. - |
Որ հայոց ապագան ավելի քան
երբեք վերստին ամբողջովին ամպամած է ու
անհեռանկար, իսկ հայությունը` կատարելապես
մոլորված, առանց որևէ տեսլականի կամ այլընտրանքի, |
|
Ե. - |
Որ հայրենի իշխանությունները,
պատկան կառույցներն ու կուսակցությունները այս
արհավիրքի դեմ որևէ լուծում չունեն և անգամ լուրջ
մտահոգություն չեն ցուցաբերում, իսկ,
ընդդիմությունը, ցավոք, հիմնականում պայքարում է
միայն` թեև խիստ անհրաժեշտ, հանուն քաղաքական,
սոցիալական և քաղաքացիական իրավունքների և
առօրեական խնդրականների, երբ սոցիալական ու
ազգային հրամայականները փոխառնչվում են` հատկապես
համասփռված և անհետացման դատապարտված էթնիկական
փոքրամասնությունների պարագայում, |
|
Զ. - |
Որ ազգային բուն
գերխնդրականները` այն է կայացումն ու հարատևումը
համաշխարհային բուռն գործընթացների և
«գլոբալիզացման» պայմաններում կատարելապես լքված
են տարերայնության, |
|
Է. - |
Որ այս ամենը հարցականի տակ է
դնում հայոց գոյատևումն անգամ առաջիկա մեկ-երկու
հարյուրամյակներում, երբ ազգերի և հայոց մահացումը
որևէ օրինաչափությամբ կանխորոշված չէ, ազգային
փոքրամասնությունների իրավունքները չեն
սահմանափակվում պետական թե միջազգային որևէ
օրենսդրությամբ (այդ կլիներ հիրավի
ռասիզմ...), և դեռ ապահովագրվում են
բնապահպանման և անհետացող գոյատեսակների
պաշտպանության համամարդկային սկզբունքներով և
մարդասիրական հարաճուն բարեշրջմամբ: |
Մի խումբ մտահոգ հայորդիք («յԱզատ Հայեր») վճռել
են հարուցել ՀԱՐԱՏԵՎՈՒՄ բնորոշմամբ
ոգե-գաղափարական հոսանք, նպատակ ունենալով այս հոգեվարային
իրավիճակի դեմ խթանելու ազգային բարձր ինքնագիտակցությունն
ու արժանապատվությունը, վերառնելու հոգևոր ու ազգային
արժեքները, ապահովելու նախ գոնե հոգևոր անկախություն,
որոնելու հարատևման ուղիներ և միջոցներ, վերոնշյալ
խնդրականների սահմաններում զորագրելով գիտակից, անգամ
տարամետ և վերկուսակցական հայորդիների հնարավոր ներուժը`
հենց «Ո՞վ ենք, որտեղի՞ց ենք գալիս և ո՞ւր ենք
գնում» սկզբունքով և համապատասխան
խիստ որոշակի գործունեությամբ` հիմնական նպատակ ունենալով
նախապատրաստել շնորհալի և արժանավոր երիտասարդությանը
ստանձնելու հայոց հետագա ճակատագիրը (
ծագումնաբանություն, ինքնություն, սեփական աշխարհայացք,
քաղաքակրթական և կրթական հիմնահարցեր, ժամանակակից ու
գալիք հայի «մոդելավորում», աշխարհի հետ և առաջավոր
մարդկության մեջ արժանավոր կայացման ու հարատևման
հնարավորությունների որոնում
):
- Դրա համար անհրաժեշտ է սփյուռքում և հայրենիքում
նախ երևակել թեկուզ սակավաթիվ այդ անձանց, ակտիվացնել
նվիրյալ անհատներին ու անթեղված երբեմնի օջախները,
հատկապես ներգրավելով երիտասարդությանը, սատարելով
նրանցից, գիտամշակութային և բոլոր արժանավորներին, իսկ
սկզբունքորեն բորբոքելով ընդհանուր «շղթայական ռեակցիա»:
- Գերնպատակի սահմաններում համագործակցել բարի
կամքի տեր բորոր կառույցների, քաղաքական, հասարակական,
մշակութային, կրթական թե այլ հաստատությունների և
լրատվամիջոցների և նման շարժումների հետ` այդ թվում նաև
այլազգի, ըստ նրանց էթնիկական կամ հասարակական
խնդրականների, վասն յուրաքանչյուրի ինքնության և հանուր
ներդաշնակության:
- Աստիճանաբար վերաճել ոգե-գաղափարական
հաստատության, ձեռք բերելով սեփական հնարավոր միջոցներն ու
լրատվամիջոցները, միշտ մնալով առաջադեմ հայության
շարքերում:
- Ըստ ցանկության թե հանգամանքների ոմանք կարող են
մնալ անհայտ, իրենց «տեղերում» թե քաղաքական
համոզմունքներում, այդուհանդերձ ըստ իրենց
հնարավորությունների փոխանցելով ոգե-գաղափարական հոսանքը
կամ սեփական նախաձեռնությամբ ստանձնելով որևէ համահունչ
առաքելություն:
- Մասնակիցների քանակը ոչ մի դեպքում նպատակային
չէ` այլ որակը, որը կարող է դրականորեն վարակել այլոց կամ
փոխանցվել հաջորդ սերունդներին, շարունակաբար հավելվելու,
զտվելու, բյուրեղանալու և նպաստավոր պայմաններում
ծլարձակելու հեռանկարով, ինչը միշտ էլ եղել նախնյաց և
անցնող սերունդների բնազդային թե գիտակցված մղումը, այդու
էլ` բոլորիս ոգեշնչման, հույս ու հավատի աղբյուրը:
- Ակնկալիք ոգե-գաղափարական հոսանքը իր մեջ կարող է
ներառել տարբերակային, տարաբնույթ (
ըստ վերոնշյալ
ասպարեզների` հայագիտական, կրթական, համայնքային ևն
) և
տեղամասային վտակներ` հնարավորինս հարմարվելու համար
այլազան պայմաններին, սնուցելու և շաղկապելու համար հայոց
հոգևոր (վիրտուալ) դաշտը աշխարհի տարբեր
ծագերում, միաժամանակ ապահովելով յուրաքնաչյուրի
անհատականությունն ու կայացումը, իսկ բազմազանության հետ`
ազգային ընդհանրություններն ու հանուր տեսլականները:
Առավել ևս, որ արդի հաղորդակցական միջոցները ընձեռում են
այդ հնարավորությունները և մարդկությունն էլ զարգանում է
հենց այդ «վիրտուալ»-ինֆորմացիոն-հոգևոր ուղղությամբ ...
- Սույն նկատառումներն ու սկզբունքները սկզբնական
են, կարող են լրացվել և վերամշակվել, հաշվի առնելով
մասնակիցների հիմնավոր առաջարկները, պարբերաբար նորոգվելով
և հարմարվելով ընթացիկ իրավիճակներին, իսկ զուգահեռաբար
մշակվել գործունեության մոտակա և հեռակա ծրագրեր:
Իրականում, դրանց հնարավորությունները անսպառ են...
- Ուստի, առաջին հերթին հավատավոր անհատներին
խնդրվում է փոխանցել սույն նախագիծը, կազմակերպել մտերմիկ
շրջանակներ և քննարկումներ: Առավել նվիրյալները կարող են
ինքնաբացահայտվել, ստորև նշվող հասցեներով կապվել
նախաձեռնող խումբի հետ, դառնալ նրա մոտիկ-հեռավոր միաբանը
և ստանալ լրացուցիչ տեղեկություններ, իսկ ապագայում`
հանգամանալից բացատրություններ և անհրաժեշտ նյութեր:
- Այս ամենը յուրաքանչյուրից բնականաբար պահանջելու
է վերանձնական և հոգևոր բարձրագույն դրսևորումներ, բարձր
գիտակցություն, վեհանձնություն և նվիրվածություն, ինչն
էլ... ինքնաբերաբար դառնում է համընդհանուր
ազնվացման խթանիչ, ազգային արժեքների ու ավանդույթների
վերառում, բայց նաև զավակների ու ընդհանրապես մատղաշ
սերնդի հայեցի ու նորովի դաստիարակում, ինքնության
ըմբոշխում և լինելության իմաստավորում:
Այսինքն, եթե այսքանն
արեցիք` արդեն ինքնին ազատագրվել եք դարավոր մղձավանջից,
նախապաշարմունքներից ու բարդույթներից, կայացել եք թե’
դուք և թե’ հայատեսակը, օգնել եք թե’ ինքներդ ձեզ, թե’
հայությանը, թե’ համամարդկային ազգին և թե’... Աստծուն:
Այդժամ Աստված ձեզ արդեն
«օգնել» է ու նախախնամորեն օրհնել ողջ հայությունը ...
Հայությունը այլ
առաքելություն չունի !!!
|
|
|
|
