Սկզբնաէջ      
 
 


« ԵՐԴՎՈՒՄ ԵՄ ԱՍԵԼ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՄԻՄԻԱՅՆ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ,

ԵՎ ՈՉԻՆՉ ԲԱՑԻ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԻՑ » ...

( հոդվածաշարից )

13/03/2009 թ.

ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆ
( Ժ. Ժ. Լեֆեվր )

ՌԱՖԱԵԼՅԱՆ ՏՐՈՀՅԱԼ ԿԱՌԱՓ
( Սալվադոր Դալի )

ՍԻՔՍՏՈՍՅԱՆ ՄԱԴՈՆՆԱ
( Ռաֆաել Սանցո )
Ասույթներ ճշմարտության վերաբերյալ
«ԱՍՏ ՀԱՆԳՉԻ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԱՐՈՐԴԻ ՎԱՐՊԵՏՅԱՆԻ… ՏԱՊԱՆԱՔԱՐԸ»
հատորից (Երևան 2005 թ.) և հեղինակային այլ աղբյուրներից:
( Ճշմարտության վերաբերյալ աշխարհի 80,000 այլ ասույթներ տե’ս.
http://www.evene.fr/citations/mot.php?mot=verite )
 
- Լավ ստախոսը պիտի պնդերես լինի, վատ ստախոսը` գոնե... սևամորթ:

- Ըստ Հ. Պարոնյանի. «Ճշմարտութիւնը միշտ կը բռնաբարուի, զի մերկ է եւ
գեղեցիկ»: Այսօր այն այդքան մերկ չէ` որքան պճնված, և այնքան չի բռնաբարվում`
որքան ... մարմնավաճառվում է:

- Թերի ճշմարտությունները միշտ էլ դիմում են խարդավանքների,
թերի խարդավանքները` ճամարտակության:

-Կեղծ թղթադրամերի շուկայում կեղծ է դիտվում միակ ճշմարիտ թղթադրամը:

- Ճշմարտությունն ու ճշմարտասերը գտնում են միմյանց ինչպես սիրահարները,
դրամն ու դրամատերը` ինչպես սովահարները
փառքն ու բռնատերը` ինչպես դիվահարները:

- Ճշմարտությունը համասփռվեց բոլորին և կռիվ ընկավ թե ո՞ւմ բաժինն է առավել մեծ:
«Ձայն բազմա~ց` ձայն Աստծո» - վճռեց եկեղեցին:

- Ազնիվը չհասկացվելուց է վախենում, խարդախը` հասկացվելուց:

- Մեծագույն սուտը կես ճշմարտությունն է,
ահարկու թշնամին` կեղծ բարեկամը,
վատագույն տգիտությունը` կիսագրագիտությունը,
չարագույն վախճանը` ո’չ ապրելը, ո’չ մեռնելը:

- Մեզ հավասարապես գրգռում են և’ կեղծիք, և’ ճշմարտությունը,
զվարճացնում թե’ հիմարությունը և թե’ սրամտությունը,
գայթակղում և’ սատանան և թե’ Աստված ...

- Ճշմարտությունն այնքան զորավոր է, որ մեր մեջ պահելիս փորացավ է տալիս,
արտաբերելիս` գլխացավ, ոտնահարվելիս` սրտացավություն,
բացահայտվելիս` ... ցավագարություն:

- Ճիշտ խոսողը վտանգում է կզակը, ստախոսը` ... քսակը:

- Դեռևս այնքան խելոք չենք, որ կարողանանք խաբել Աստծուն կամ սատանային,
ուստի առայժմ խաբում ենք միմյանց, բայց վերագրում ... բարքերին:

- Իմաստունը խաբելու կարիք չունի, տխմարը ինքն է խաբվում:

- Ավելի անկեղծ ենք կեղծելուց` քան, երբ ջանում ենք անկեղծ երևալ:

- Մինչև այլոց «անկեղծորեն» խաբելը նախ ջանում ենք խաբել ինքներս մեզ,
որն անհամեմատ ավելի հեշտ է` քան սեփական անձի հետ անկեղծ լինելը:

- Հայհոյանքներում հաճախ ավելի անկեղծություն ու ճշմարտություն է լինում`
քան այդքան հաճոյախոսություններում:

- Ստիպիր ստել` կիմանաս ճշմարտությունը:

- Ճշմարտասիրությունը ավելի ընդունելի է` քան ճշմարտությունը: Դրա վնասը
այնքան էլ մեծ չէ, իսկ սխալվելու հավանականությունը` պակաս:

- Ճշմարտասեր ծնվում են այնպես, ինչպես աշխարհ են գալիս մորեմերկ, թխամաշկ
կամ սպիտակամորթ: Այլ խնդիր են արևահարումները, կնճռապատումները,
դիմահարդարանքը, կամ հանգամանքային հանդերձանքները:

- Ինչպե՞ս կարող ենք վստահել այլոց, երբ ինքներս մեզ չենք հավատում:

- Ճշմարիտ լինելու համար ազնվությունը բավական չէ. հարկ է լինել նաև իմաստուն,
կամ գոնե ... բնական:

- Կատարյալ անկեղծ կարելի է լինել կա’մ տխմարությունից,
կա’մ միայն տխմարների հետ:

- Ճշմարտությունը քողարկելու հնարամիտ միջոցը երկու կեղծիքների բանավեճն է,
խորամանկելու այլ մեկ հնարը` ... հիմարանալը:

- Հմուտ ստախոսը պետք է գոնե քիչ թե շատ ճշմարտությունն իմանա
և մնա հնարավորինս ճշմարտամոտ:

- Եթե շատ ենք ստում` ի վերջո հավատում ենք դրան, իսկ եթե լավ ենք ստում`
հավատացնում նաև այլոց: Այդպես էլ, անգամ կեղծ բարեպաշտությամբ ակամա ու
աննկատ բարեկրթվում է մարդկությունը:

- Ոմանք ճշմարտություն են որոնում... էլ ավելի խորը թաղելու համար,
ապա այլոց հորդորում «շան գլուխը» որոնել այլուր:

- Պատշաճ ստելու համար այլևս անհրաժեշտ է ... ճիշտն ասել, ինը ճշմարտին
խառնելով մեծ սուտ, իսկ ճշմարտությունը մատուցելու համար` մի քիչ ստել,
խառը կանաչու մեջ դնելով ... մեկ ձու:

- Եթե հիրավի ճշմարիտ եք ու ձեզ չեն հավատում, ապա այդ նախ վիրավորական է,
հետո` քաջալերական, և ի վերջո` նույնիսկ զվարճալի:
Իսկ եթե ձեզ չեն գնահատում` ապա թերևս դուք հիրավի ... անգնահատելի եք:

- Չարի վերջը արարչությունն է, բարու վերջը` ճշմարտությունը:

- Մաղում ջուր չես պահի, աչքերում` գաղտնիք,
Թփերում հուր չես պահի, փորումդ` չարիք:

- Եթե կշռաքարդ սխալ է` որքան ուզում ես ճիշտ կշռիր,
իսկ եթե քիչ թե շատ ճիշտ` ոչինչ, եթե փոքր-ինչ սխալվես:

- Մեծ գաղափարները հաղթում են փոքրերին
փոքր ճշմարտությունները` մեծ գաղափարներին:

- Եթե «ճիշտ հարցը պատասխանի ընդամենը կեսն է»,
ապա ճիշտ պատասխանը` հարցերի ամբողջությունը:

- Ճիշտ խոսքը գտնում է ճիշտ ականջի ճամփան,
բայց նա էլ ճիշտ խոսքն է ձգում դեպ իրեն:

- «Ճշմարտությունը ջրհորի հատակում է», իմաստությունն ու էությունները` նույնպես:

- Ճշմարտությունը աջից ու ձախից վեր է, բայց կեցության մեջ ... միշտ «տակ» է մնում:

- Ճշմարիտ լինելու համար շատ է գեղեցիկ, կեղծ լինելու համար` շատ տգեղ ու տգետ:

- «Ճշմարտությունը կա’մ երեխայից իմացիր, կա’մ հարբածից », կա’մ ... բանագողից:

- Ճշմարտությունները հիրավի նման են Արեգակին. կարող են միաժամանակ թե’
ջերմացնել ու լուսավորել, թե’ այրել ու կուրացնել, թե’ արարել ու թե’ ավերել,
այսուհանդերձ առավելաբար մնալով արարչական, առողջարար, արդար, ոգեղեն,
առաջնորդող և իմաստության գրավական:

- Եթե համոզված եք, որ ճշմարտությունը հայտնվել է ձեզ մոտ, ապա համարեք, որ
թառել եք վառոդի տակառին:

- Բնական գորգի իսկությունը մատնում է հակառակ երեսը:

- Քեզ չեն խաբել` դու ես խաբվել,
 քեզ չեն մորթել` դու ես մորթվել:

- Թերի ճշմարտություններից աճում են մեր մոլորությունները,
նույն մոլորություններից` ճշմարտության պահանջը:

– Իմաստությունը իմացությունից տարբերվում է առաքինությամբ,
իմաստասիրությունից` ոգեղինությամբ, իմաստակությունից` ճշմարտությամբ:

– Սխալը ծառայում է Ճշմարտությանը, ճիշտ այնպես` ինչպես բացիլը` կյանքին,
խավարը` լույսին, տկարը` զորեղին, իգականը` արականին, մարմինը` հոգուն, և
գայլերը` ... անտառների գոյապահպանմանը:

Յուրաքանչյուրի ճշմարտությունը ուղիղ համեմատական է
իր ազնվությանն ու իմաստությանը:

Յուրաքանչյուր իրականություն ունի ճշմարտությունների իր սանդղակը,
պատրանքային երևույթներից մինչև անտեսանելի գերԷություն:
Իսկ յուրաքանչյուր իրականությունում մեծ ու փոքր ճշմարտություններին`
համապատասխանում են խորը թե ծանծաղ էություններ,
բուսակենդանական «ռեալիզմից» մինչ անհասանելի վեհություններ:

Ճշմարտությունները էություններ են, կեղծիքները` երևույթներ:

Ստախոս չէ նա ով հավատում է իր ստին, այլ առավելաբար նա`
ով իր ճշմարտությանը չի հավատում ...

- Շատ հնարավոր է վերստին հանդիպեք ճշմարտության ճանապարհին, եթե
միմյանցից անկախ որոնեք այն: Իսկ առավել հավանական է, որ ճշմարտասեր
մարդկությունը ինքնաբերաբար միավորվի նույն ճանապարհին, ինչպես A կետից բոլոր
ուղղություններով ցրվող լուսաճառագայթներն են ի վերջո համատեղվում և գտնում
դեպի B կետ առաջնորդող ամենակարճ ճամփան:

– Եթե հավատարիմ մնացիք ճշմարտությանը` ընդմիշտ լիելու եք ընդդիմադիր,
Իսկ եթե հավատարիմ մնացիք ընդդիմությանը` ապա ի վերջո նաև ... մեն-մենակ:

- Ճշմարտությունը հիրավի Աստծո պես մի բան է, և’ կա, և’ չկա: Կա’, բայց չի երևում,
իսկ հայտնվելիս ոչ թե միացնում` այլ բաժանում է. լույսը` խավարից, առաքինին`
խարդախից, իմաստությունը` տխմարությունից, էությունները` երևույթներից, և
Քրիստոսին` ... քրիստոնեությունից:
  Կեղծիքներն ամեն իրագործվում են
                                 վասն ... ճշմարտության,
Լրբությունները` վասն սրբության,
Բռնությունները` վասն ազատության,
Խարդավանքները` վասն ազնվության,
Դավերը` հանուն մի դավանանքի,
Իսկ ոճիրները` ... բարեգործության:
                                 Եվ ընդհակառակը ...
Թե չկճպեցիք ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ բուն`
Չե’ք ըմբռնելու խայծի առակը,
Չե’ք տարբերելու խայտն առաքինի
                                 Ու խայտառակը ...
                                 ( «ՈԳԵԿՈՉ», Ա.Վ., Երևան-1991 )