|
|
 |
Ալեքսանդր Վարպետյանն արդեն 5 տարի "սեւ ցուցակում" է |
2002-ից առ այսօր արգելվում է ֆրանսահայ հայտնի էաբան եւ
ազգաբան Ալեքսանդր Արորդի Վարպետյանի (Տես`
կենսագրությունը) մուտքը Հայաստան: Հինգ տարեկանում
Ֆրանսիայից Խորհրդային Հայաստան տեղափոխված ու Երեւանում
կրթություն ստացած Վարպետյանը 1975-ին վերահաստատվել է
ծննդավայր Մարսելում: Ֆրանսիական քաղաքացիությանը
զուգահեռ` նա պահպանել է ԽՍՀՄ անձնագիրն ու
քաղաքացիությունը, որն անկախությունից հետո նրա կամքով
վերաձեւակերպվել է որպես ՀՀ քաղաքացիություն:
Սակայն, երբ 1994-ին Հայաստանում ընդունվել է
երկքաղաքացիությունը բացառող օրենքը, երեք տարի անց
Վարպետյանը զրկվել է ՀՀ քաղաքացիությունից:
Այնուամենայնիվ, 1998-1999 եւ 1999-2002 թթ. Վարպետյանը ԿԳ
եւ մշակույթի նախարարությունների միջնորդությամբ ձեռք
բերված կացության կարգավիճակների շնորհիվ բնակվել է
Հայաստանում: 2002-ին, սակայն, Վարպետյանի կացության
կարգավիճակի ժամկետը չի երկարացվել: Մերժումը չի
պատճառաբանվել:
Այդ կապակցությամբ 2002-ին "Ա1+"-ը գրել է. "
"Էություն" միաբանության նախագահ, Ֆրանսիայի քաղաքացի
Ալեքսանդր Վարպետյանի` Հայաստանում բնակվելու
թույլտվության ժամկետը լրացել է: Ալեքսանդր Վարպետյանին
ասել են, որ նրան այլեւս թույլտվություն չի տրվելու, քանի
որ նա աղանդավոր է: ""Էություն" միաբանությունը պատրաստ է
համագործակցել Հայ Առաքելական եկեղեցու հետ",- վստահեցնում
է պարոն Վարպետյանը, սակայն բոլոր նմանատիպ առաջարկները
պատասխան չեն ստացել: Միաբանությունն առաջարկում է
"Ազգություն եւ նոր հազարամյակ" ծրագիրը: Ըստ միաբանության
անդամների` այն տարիներով մտածված առողջացման ծրագիր է,
որը հասարակությանը հեռու է պահելու տխմարությունից եւ
անառակությունից ":
2003-ի օգոստոսին ՀՀ նախագահի աշխատակազմի
ներման, քաղաքացիության, պարգեւների եւ կոչումների
վարչությունը մերժել է Վարպետյանի` Հայաստանում տասնամյա
վճարովի կացության հայցը: Դրանից հետո մինչեւ այսօր առանց
պատճառաբանության երեք անգամ մերժվել են Ալեքսանդր
Վարպետյանի տուրիստական էլեկտրոնային հայցերը, երկու
անգամ` նրա որդի Արթուր Վարպետյանի հրավերի հայցերը:
2005-ի փետրվարին Վարպետյանը բաց նամակով
(Տես`
նամակը) դիմել է ՀՀ իշխանություններին, բայց արձագանք
չի հետեւել: Նույն տարվա մայիսին Ֆրանսիայի քաղաքացին
գրություն է ուղարկել ՀՀ մարդու իրավունքների առաջին
պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանին: Ուսումնասիրելով գործը`
պաշտպանը նամակ է գրել ՀՀ ոստիկանության անձնագրային եւ
վիզաների վարչության պետ Ալվինա Զաքարյանին: Վերջինս էլ
պատասխանել է, որ իրենց է դիմել ՀՀ քաղաքացի Արթուր
Վարպետյանը` հորը Հայաստան հրավիրելու փաստաթղթերը
ձեւակերպելու համար: Կարգի համաձայն` վարչությունը Ալ.
Վարպետյանին վերաբերող նյութերն ուղարկել է համապատասխան
մարմիններ` համաձայնեցման: Բայց, ըստ ստացված պատասխանի,
Ֆրանսիայի քաղաքացու ժամանումը Հայաստան գտնվել է ոչ
նպատակահարմար:
Պաշտպան Ալավերդյանը համոզված է, որ
վերոնշյալ վարչությունն "իրավասու չէր ղեկավարվել
նպատակահարմարությամբ, եւ սահմանված կարգի համաձայն`
դիմումատուին պետք է ներկայացվեին իր խնդրանքի մերժման
օրենսդրական հիմքերը": Միաժամանակ Լ. Ալավերդյանը նշում է,
որ նման դեպքերում կա նաեւ մերժումը չպատճառաբանելու
միջազգային պրակտիկա, չնայած որ, ըստ նրա, Ալ. Վարպետյանի
նման հայտնի մարդու նկատմամբ անթույլատրելի է այսպես
վարվել:
Լ. Ալավերդյանը Ալվինա Զաքարյանին եւ ՀՀ
ոստիկանապետին առաջարկել է վերանայել այս հարցը, իսկ
բացասական որոշման դեպքում էլ` ներկայացնել մերժման
հիմքերը: Առաջարկը մնացել է անհետեւանք: Իսկ մարդու
իրավունքների երկրորդ պաշտպան Արմեն Հարությունյանի օրոք
այս գործը փակվել է, քանի որ Վարպետյանի դիմումը եղել է ոչ
թե բողոք, այլ ուղղակի գրություն (բողոքի դեպքում գործը չի
փակվում մինչեւ դրա վերջնական լուծումը):
Ալ. Վարպետյանի որդին` Արթուրը, 2006-ին
նամակ է գրել պաշտպանության նախկին նախարար Սերժ
Սարգսյանին: Գործին ծանոթանալու համար նախարարությունից
պահանջել են համապատասխան փաստաթղթեր եւ Ալ. Վարպետյանի
"Ազգային խաչքար" ("Հոկտեմբերի 27-ի առեղծվածը") անտիպ
աշխատությունը, որը, հեղինակի տեղեկացմամբ, ոչնչացվել է
այլ գործերի հետ, քանի որ "հայ հասարակությունը դրանց
պատրաստ չէ":
Ս. Սարգսյանը դիմումի կապակցությամբ տվել է
հանձնարարական, սակայն ոչինչ չի փոխվել:
Արթուր Վարպետյանի խնդրանքով ՀՀ սահմանային
անցակետերի կարեւոր պատասխանատուներից մեկը պարզում է, որ
Ալ. Վարպետյանի ազգանունը բացակայում է սահմանային
անցակետերի համակարգիչների "սեւ ցուցակում": Նոր
կանոնակարգի համաձայն էլ` 21-օրյա տուրիստական արտոնագիր
կարելի է ստանալ հենց սահմանի վրա: Վարպետյանը որդու հետ
որոշում է Հայաստան մտնել Վրաստանից, սակայն հետո
նախընտրում է ձեռք բերել տուրիստական արտոնագիր եւ վայրէջք
կատարել Երեւանում: Բայց Ֆրանսիայում Հայաստանի
դեսպանատունը մերժում է նրա դիմումը: Արթուրը կրկին դիմում
է սահմանապահին:
"Սահմանապահի ասելով` սահմանն անցնելուց հետո
տվյալ անձը պետք է դիմի անձնագրերի եւ վիզաների
վարչություն` վիզա ստանալու համար: Նա ասաց, որ
սահմանապահների եւ վարչության մոտ կա նույն "սեւ ցուցակը":
Բայց այս դեպքն արտառոց է նրանով, որ հորս անունը կար
միայն վարչության "սեւ ցուցակում": Այսինքն` հայրս
Բագրատաշենում պետական սահմանը կանցներ, բայց հետո
Երեւանում օվիրը նրան վիզա չէր տա: Սա, ըստ սահմանապահի,
աննախադեպ բան է",- պատմում է Արթուր Վարպետյանը:
"Սահմանապահը եզրակացրեց, որ Վարպետյան
ազգանունը թերեւս հայտնվել է խիստ առանձնակի, կատարելապես
անհայտ եւ ցմահ դատապարտյալների "սեւ ցուցակում"",- նշում
է Ալ. Վարպետյանը:
Արդեն 5 տարի հարկադրաբար Հայաստան չայցելած
Ալեքսանդր Վարպետյանը մայիսի 30-ին մի վերջին անգամ բաց
նամակ (Տես`
նամակը) է հղել ՀՀ նախագահին` "առանց որեւէ ակնկալիքի,
լոկ համոզվելու համար, որ շան գլուխը հիրավի թաղված է
նախագահականում...": |
|
Վահե Սարուխանյան |
|
|
|
