|
|
- Մեծարգո տիար Վարպետյան, շատ շնորհակալ եմ այս
հարցազրույցի համար և եթե դեմ չեք, մեր այսօրվա զրույցի հիմնական
թեման դարձնենք էաբանությունը և ազգաբանությունը: Բայց նախ կուզեի
լսել Ձեր կարծիքը այս նորաստեղծ ինտերնետային կայքի վերաբերյալ, և
արդյոք տեսնո՞ւմ եք ապագա նրա համար:
- Առանց չնչին կասկածի, եթե միայն համատեղվեն
նպաստավոր որոշ պայմաններ, և ապահովվի բավարար կամք, ջանք ու
խնամք, ինչպես ցանկացած սերմի պարագայում: ԷՈՒԹՅՈՒՆ-Ազգային
Իմաստության Տաճարի կենսունակ սերմերը ինքնաբերաբար ծլարձակել են
անգամ անբարենպաստ իրավիճակում և ամենուր` ավա~ղ, շատերը
մոլախոտային “մուտացիաներով” ու միջավայրերում: Մինչդեռ, ողջ ազգի
հոգևոր ու մտավոր առողջացման պահանջարկը պարզապես հրամայական է:
Բարեբախտաբար նկատվում են նման խմորումներ և գիտակից նոր մի սերնդի
ինքնակազմավորում: Ի վերջո պահանջն է ծնում հնար ու լուծումներ:
Մեկ քանի ամիսներ առաջ
մենք միմյանց չէինք ճանաչում: Վստահաբար միմյանց դեռ չեք ճանաչում
դուք և հնարավոր ձեր գործընկերները, իսկ հասարակությունը` կայքը:
Այսինքն, ամեն ինչ բնականոն ընթացքում է, ձեր և ԷՈՒԹՅՈԻՆ կայքի
արևերես գալը` նույնպես: Այն արդեն ունի շատ դրական արձագանքներ
մեր համակիրների շրջանակներում և դրանից դուրս: Մնում է ցանկալ
նշյալ նախապայմանները և “բարի քամի”: Այսպես թե այնպես.
“Սպիտակին է տալու առագաստը մենավոր”` ինչպես …Արեգակը:
- Երբ գրում էիք Ձեր առաջին գիրքը, պատկերացում
ունեի՞ք, որ կոչված եք էաբան և ազգաբան լինելու:
- Բացարձակապես: Ես բոլորի պես կարգին չգիտեի էլ թե
ի՞նչ է Էությունը, թեև ինտուիտիվ ունեի դրա աղոտ
“էյդոսը”-նախագաղափարը, որը հայոց ճակատագրի այդ փիլիսոփայական
դիտարկման մեջ կարևորության առումով անվանել էի “էականություն”,
իսկ լինելիության խնդրականում կարևորել գոյաբանական ինչ-որ
համամարդկային գերիմաստության բացահայտումը: Մնացյալը եկավ
ինքնաբերաբար, ինչպես դեպի Բևեռային աստղի ճանապարհը, որով
իմաստասիրական քանի “քարավաններ” էին անցել ու դեռ պիտի անցնեն…
Ավելի ուշ պարզվեց, որ
այդտեղ էր նաև իմ ճակատագրի ուղեծիրը, իսկ կանխազգացված շատ
դրվագներ հիրավի դարձան իրականություն: Ասում են, որ ամեն մի
հեղինակ իր առաջին գործում ակամա ու ամփոփ ուրվագծում է իր հետագա
ողջ ասելիքը: Գոնե իմ պարագայում այդպես էր:
Մեկ քանի ամիսներ առաջ
դուք նույնպես չէիք ծրագրավորում ո’չ ձեր ազգային հանձնառությունը,
ո’չ այս կայքի հղացումը: Նախախնամությունից բացի, հաճախ
հանգամանքներեն են մեզ ուղղորդում:
- Որո՞նք են Ձեր ներշնչանքի հիմնական աղբյուրները:
- Նախ համաշխարհային մշակույթն ու հոգևոր տիտանները,
իսկ ինքնության որոնումներում, օտարության մեջ հայտնվելուց թե
հասունության որոշ տարիքից հետո`… նաև ազգային: Միայն ձեր հարցի
վրա խորհելուց հետո նկատում եմ, որ այդ են եղել նաև շատ
հայորդիների` Մ. Խորենացուց սկսյալ մինչև Խ. Աբովյանի, Դ.
Վարուժանի, ու շատ այլոց պարագաները: Կարծում եմ այստեղ մտմտալու
նյութ կա:
Իսկ ժամանակակիցներից ինձ
առանձնապես ներշնչել են` Ս. Փարաջանովը, Պ. Սևակը, և հանճարեղ
երաժշտահան Ավետ Տերտերյանը (առաջին երկուսը ծնված Լենինի մահվան
1924 թ., Ա. Տերտերյանը` 1929 թ….): Չզարմանաք` առաջինը որպես
“գերարդիական անցյալ”, երկրորդը` ներկա, երրորդը` “անցալ ապագա”,
թեև այդ երեք հանգամանքները տարաչափորեն առկա են երեքի մեջ էլ,
ինչպես նաև էիզմի սկզբունքները, իսկ այդ բոլորը` թե’ իմ, և թե’
ԷՈՒԹՅՈՒՆ ոգե-գաղափարական համակարգում: Նախախնամության և
հանգամանքների բերումով բախտ եմ ունեցել հանդիպելու երեքին էլ (Պ.
Սևակին միայն մեկ անգամ, ուսանողական ընկերոջս տանը), և շատ այլոց
մեջ վայլել նաև Ս. Փարաջանովի ու Ա. Տերտերյանի բարեկամությունն ու
արարչական հովանավորությունը, ինչն էլ կանխորոշեց Ճակատագրիս
ընթացքը (
ստորև`մի քանի հիշատակումներ, ԽՄԲ. ):
Հուսամ, պատասխանս շատ
բարդ ու ճոռոմ չստացվեց:
- Էաբանությունը և ազգաբանությունը բազմաթիվ
ենթաճյուղեր ունեցող խոշոր տեսություններ են: Ինչպիսի՞ն եք տեսնում
դրանց գիտական զարգացումները այսօրվա աշխարհում և մասնավորաբար
հայոց միջավայրում: Եվ եթե հնարավոր է, թվարկեք այդ տեսությունների
հիմնական ճյուղերը:
- Երևի չկարողանամ նշել իմացաբանության գեթ մեկ
ասպարեզ, առանց էաբանության կարևորության: Ի վերջո էությունը
ճշմարտություն է, իսկ առանց այդ մի՞թե հնարավոր է պատկերացնել
ասենք… մաթեմատիկան կամ որևէ այլ ճշգրիտ գիտություն: Եվ բնականորեն
Էությունն ու էաբանությունը միշտ էլ եղել են մարդկային
ճանաչողության հիմքերի հիմքը` թեև տարբեր անվանումներով ու
մոտեցումներով, իսկ այսօր` բազմիցս առավել, հաճախ հենց
essentialisme (պլատոնյան, արիստոտելյան ևն` ի հակադրություն
էկզիստենցիալիզմի) կամ Essence-Էություն բնորոշմամբ: Սակայն դրանք
դեռ էիզմ չեն, որը ներառելով նմանատիպ բոլոր ուսմունքները սերվում
է Էա-Հայա ծովաստծո դիցահամակարգից և առնչվում հենց հայոց
Է-ԷՈՒԹՅՈՒՆ գերաստվածության հետ, ինչը հասկանալիորեն այլոց պարագան
չէ: Եվ անգամ ժամանակակից հայերենում էաբանությունը ունի արմատապես
սխալ ընկալում ու նույնացվում է օնտոլոգիա-գոյաբանության և նույն
էկզիստենցիալիզմի հետ (տես Է. Աղայան, “Արդի Հայերենի Բացատրական
Բառարան”…): Մինդեռ էությունն ու գոյությունը նույնական չեն և
համապատասխանում են. պատճառ-հետևանք, օբյեկտիվ-սուբյեկտից,
բովանդակություն-ձև և այլ կատեգորիաներին: Դրանք տարբերելու համար
մտավոր որոշ հասունություն է անհրաժեշտ, ինչին միտել է մարդկային
ողջ ճանաչողությունը, իսկ տվյալ դեպքում` էիզմը:
Ինչ վերաբերում է
ազգաբանությանը, ապա որքան էլ այն մնում է համեմատաբար մասնակի
պարագա, գլոբալիզացիայի բերումով այսօր անգամ կայացած երկրներում
վերստանում է կարևորություն, ի դեմս “ազգային ինքնության”
խնդրականի (Ֆրանսիա, Ռուսաստան, Թուրքիա ևն), էթնոհոգեբանության,
էթնոսոցիոլոգիայի, ծագումնաբանության, հնեաբանության, ազգագրության
և շատ այլ ճյուղավորումների (լեզվաբանություն, պատմագիտություն,
մշակութաբանություն ևն ): Սակայն այստեղ ևս ազգաբանությունը ըստ
էիզմի զանազանվում է դրանցից: Զի, այդ բոլորը ներառելով հանդերձ, և
ի տարբերություն դասական էթնոլոգիայի, ջանում է կանխատեսել ազգերի
էվոլյուցիոն ապագան ու դրանց օրինաչափությունները` մասնավորապես
հայոց պարագայում:
- Ձեր հետազոտություններով որքանո՞վ եք լուծված
համարում իդեալիզմ-մատերիալիզմ թվացյալ հակասությունը:
- Հիմնավորապես, առանց որևէ երկընտրանքի, սակայն
նյութական-աննյութական, հոգևոր-մարմնական ու նման
հակադրությունների ամբողջականության երկփեղկմամբ:
- Մեր ազգի կենսունակության պատմական կորը գրեթե երկու
հազարամյակ է, ինչ կայուն անկում է ապրում: Պատմության մեջ շա՞տ են
դեպքերը, երբ նման պայմաններում որևէ ազգի հաջողվում է բեկում
մտցնել և այդ կորը ուղղորդել դեպի կայուն աճ:
- Պատմականորեն նման ցայտուն օրինակները շատ չեն,
բացի մասամբ հին եգիպտացիների , հին հույների, հռոմեացիների, արդ`
նաև չինացիների, վաղը` հավանաբար, հնդարիացիների, իսկ առավելաբար
հրեաների կենսափորձերը: Ի տարբերության նախորդների ու նաև հայերի,
նրանք կատարելապես կորցրեցին ամեն ինչ. հայրենիք, տնտեսություն,
մշակույթ, որոշ դեպքերում անգամ լեզու, բացի ազգային կրոնից, որը
նրանց համար միաժամանակ թե’ “ազգային գաղափարախոսություն” էր, թե’
“օրենսադրություն”, թե’ կրթական համակարգ, թե’ “ծննդյան վկայական”,
իսկ ըստ արդի որոշ տեսաբանների` նույնիսկ ապագայի տեսլական ու
ծրագիր: Ձեր նշյալ առումով նրանք թերևս միակ օրինակն են:
- Այսօր շատ են արտաբերվում “ժողովրդավարություն” և
“ազգայնականություն” հասկացությունները: Շատ չե՞ն արդյոք
աղավաղումներն ու այլասերումները:
- Աղավաղումները անշուշտ շատ են, ինչպես ամենայնում:
Սակայն, այսօր դրանց զուգահեռ արտաբերումը անհրաժեշտ համատեղման
դեռևս ենթագիտակցական հայտի դրսևորում է: Դրա ձախորդ մեկ փորձը
“նացիոնալ-սոցիալիզմն” էր, պարզապես “կարճ միացմամբ”: Սակայն, այդ
բնավ չի նշանակում, որ նման բոլոր փորձերը դատապարտված են
ձախողման: Լավագույն օրինակը թերևս նորից հրեաների կենսափորձն է`
ակնհայտ իրենց ազգայնականությամբ և միաժամանակ ցայտուն
ժողովրդավարությամբ:
- Շատ-շատ է խոսվել ու խոսվում նաև “Ազգային
գաղափարախոսության“ մասին: Այդ առումով Դուք լուրջ
հետազոտություններ ու լուծումներ ունեք, սակայն ո՞րն է պատճառը, որ
հայ հանրության կողմից պատշաճ ուշադրության չեն արժանանում Ձեր
ստացած արդյունքները:
- Հայ հասարակությունը պատրաստ չէ, ինչպես շատ այլ
կեցական ու գոյաբանական հրամայականների պարագայում: Ժամանակին,
միայն “ԾՆՆԴՈՑ-ԱՅԱ” տեսության վերաբերյալ, լուսահոգի Վահե Օշականը
տարակուսանք հայտնեց թե. “արդյո՞ք մեր նեղ ուսերը կդիմանան նման
մի ճշմարտության” , իսկ հնագետ ու դեռ դաշնակցական լիդեր Վ.
Հովհաննիսյանը սարսափեց. “Բայց այդ աշխարհը չի ընդունի…”: Մինչդեռ,
այդ տեսությունը շարունակում է օրեցօր հիմնավորվել նորագույն
գիտական բացահայտումներով: Այս առումով.
“Որքան մեծ է լեռը` նույնքան մեծ հեռավորություն է անհրաժեշտ այն
ամբողջությամբ ընկալելու համար”:
- Ի՞նչն է այսօր ամենից շատ պակասում ամեն մի հային և
բոլորիս` ազգովի:
- Նախ ազգային բարձր ինքնագիտակցությունը: Այսինքն
այն, ինչը էթնիկական համայնքին ապահովում է ԱԶԳ կարգավիճակը իր
բաղադրիչներով ու ածանցյալներով (ընդհանուր ծագում ու
ինքնաճանաչողություն, հավաքական հոգեբանություն, մշակույթ, լեզու,
կենսատարածք, տնտեսություն, պետականություն ևն): Իսկ
ամենակարևորը` նախաստեղծ մեկ էական հանգամանք, ազգային թե
անհատական յուրօրինակ “էլիքսիր”, որը ամբողջ մի տեսության նյութ է
ու այստեղ արծարծելն անհարիր: Կասենք միայն, հիրավի.
Ի ՍԿԶԲԱՆԷ ԷՐ ԵՎ ՀԱՎԵՐԺՈՐԵՆ Է ԲԱՆԸ…
Այս ու նախորդ հարցի
պարագայում մենք վերահայտնվում ենք դասական “հավի թե հավկիթի”
առաջնայնության դիլեմայում: Անշուշտ` “հավկիթի”, թեև այն էլ
սաղմնավորվել է նախաստեղծ Էությունից կամ այլաբանորեն “տիեզերական
ձվից” ու մինչև նյութականանալը անցել է էվոլյուցիոն ձիգ ճանապարհ`
պատճառ-հետևանք-պատճառ անվերջ հակադարձումներով ու հետադարձ կապով
(դրանք չշփոթել, առաջինը` ըստ էիզմի դիալեկտիկա մտցրած Հակադարձման
օրենքի): Հուսամ այս ևս շատ բարդ չէ, զի.
“Ոմանց համար հավից ու հավկիթից առաջ միշտ էլ եղել է… ձվածեղը”:
- Գիտեմ, որ բախտ եք ունեցել շփվելու և բարեկամություն
անելու բազմաթիվ մեծագույն մարդկանց հետ: Նրանց մեջ ի՞նչ ընդհանուր
առանձնահատկություններ կառանձնացնեիք, որով նրանք էապես տարբերվում
էին մնացածներից:
- Ըստ օժտվածությունից մինչև հանճար աստիճանավորման`
ինքնակայացման ու բարձրագույն արժեքների ձգտում, աշխատասիրություն,
անսպառ եռանդ, նպատակայնություն, զարմանալու, հիանալու և մանկան
պես հափշտակվելու ունակություն, որոշ էգոցենտրիզմ, բնականաբար
տրիտուր տաղանդ, անպատճառ արիություն, որոշ “արատներ”, և փոքր ինչ…
խենթություն:
- Գաղտնագիտության (“օկուլտ” կամ “էզոթերիկ”
գիտություններ) մեջ ամենառանցքային խնդիրը թերևս հանդիսանում է
իրերի բուն էությունների հստակ և անաղարտ ընկալումը: Ձեր կարծիքով
ավելի շատ արվեստագետնե՞րը, գիտնականնե՞րը թե՞ հոգևորականներն են
ունակ էություններ ընկալելու:
- Տարաչափորեն բոլորն էլ, բայց առավելաբար հանճարները,
իսկ գերազանցապես` իմաստունները, մարգարեներն ու “Les Grands
Initiés” կամ Великие Посвящённые (հայերենում, ցավոք, ո’չ այդ
ավանդույթն է մնացել, ո’չ հասկացությունը, և հետևաբար ո’չ էլ
բնորոշումը…): Սակայն, նրանք անպատճառ էզոթերիկներ չեն և չարժե
էզոթերիզմը գերագնահատել, բնականաբար` ոչ էլ քամահրել, կամ
նույնացնել օկուլտիզմը, էզոթերիզմը, միստիցիզմն ու մետաֆիզիկան:
Այստեղ ևս լավագույն օրինակը էիզմն է, որը բացի
իդեալիզմ-մատերիալիզմ ու նման հակադրությունների սինթեզումից,
համադրում է նաև էզոթերիզմն ու էկզոթերիզմը (իմա` հանրամատչելի
գիտությունը), այնքանով` որքանով այն տարաչափորեն մատչելի է
հասարակությանը, և անմատչելի մարդկային ընթացիկ բանականությանը,
սակայն առանց միստիֆիկացիայի: Զի, վերին Էությունը, Տիեզերքն ու
անգամ մատչելի թվացյալ գոյությունը ինքնին խորհրդավոր են` առանց
խորհրդապաշտության:
- Ի՞նչ խորհուրդներ կտայիք ոգեղեն մղումներ ունեցող այն
մարդկանց, որոնք իրականության հորձանուտում հաճախ ունենում են խոր
հիասթափություններ և դրանց հետևանքով հաճախ անթեղում են իրեն ոգու
կրակը:
- Սևեռվել խավարին, ունայությանը և մահվանը…, զի
վերջում “լույս է նշմարվելու”:
- Ձեզ Հայաստան չթողնելու մեջ տեսնո՞ւմ եք արդյոք
պատճառա-հետևանքային օրինաչափություն կամ տրամաբանություն, և
արդյոք Ձեզ հայտնի՞ են բուն պատճառն ու մեղավորները:
- Անշուշտ, և ըստ այդմ ` պատճառահետևանքային
օրինաչափությունը: Եթե այդպես չլիներ, ազգովի այս օրին չէինք լինի:
Այստեղ ևս գործում է “հավ ու հավկիթի” փոխառնչությունը, սակայն
“ձվակերների” ավանդույթներով , տրամաբանությամբ ու նկրտումներով…
ինչն այլևս հայտնի է ինձ, շարադրված է և երբևէ կհրապարակվի:
- Երբևէ ունեցել եք կանխազգացողություն, որ նման
ճակատագրի պիտի արժանանաք: Եւ ինչպե՞ս եք հաղթահարում Ձեր
արժանապատվության նման նենգ ոտնահարումը, շատ չի՞ արդյոք “մահացու”
վիրավորանքը:
- Երևի ունեցել եմ, ինչն արտահայտվել է անբացատրելի
կամ ըստ Բայրոնի` “համաշխարհային թախծով”: Չգիտեմ հաղթահարում եմ
թե ոչ, բայց անգամ դրա մեջ փորձում եմ տեսնել հայոց ողբերգության
նախապատճառները: Սկզբունքորեն խնդիրը Վարպետյանը չէ` ո’չ էլ
դավադրի ինքնությունը (ի վերջո Սոկրատ է դատապարտվել, Բրունոն`
ողջակիզվել, Քրիստոսը` խաչվել ու քանիսը նահատակվել), այլ այն` որ
վտարելով նվիրյալ ազգաբանի, ըստ էության ոտնահարվել է հայ
հանրության հոգևոր անկախությունն ու արժանապատվությունը: Իսկ նա
այդ չի էլ գիտակցում, որով էլ չափվում է այդքան հորջորջվող
“ազգային ինքնագիտակցությունը”: Մենք դեռ կարգին չենք ըմբռնել թե
ինչու Խորենացին հալածվեց, պանծալի Դ. Անհաղթը վտարվեց ու մահացավ
Վրաստանում, Նարեկացին բանսարկվեց, Կոմիտասը ուղարկվեց ուղիղ
եղեռնի երախ: Ջայլամի հոգեբանությամբ այդ անգամ չենք էլ խոսովանում
և մեր բոլոր դժբախտություններում մեղադրում ենք ողջ աշխարհին` բայց
երբեք ինքներս մեզ:
Ինչ վերաբերում է ցավն ու
դառնությունը հաղթահարելուն, ապա անհատականորեն այստեղ ևս օգնում
են մարդկության առաջավոր մարտիրոսները` հատկապես մեր սեփական: Ես
պարզապես ամաչում եմ նրանցից: Եվ ի վերջո կա կատարված գործի
գիտակցությունը, որը ինչպես “Արփիական”-ում ծովին վերադարձված
մագաղաթակիր անոթ է…
- Շատ չէի ուզի հիմա քաղաքականությունից խոսենք, սակայն
Ձեր “Վտանգված ազգերի գոյապայքարը պետք է իմաստնանա,
իմաստությունը` քաղաքականանա” ասույթը ինքնին խոսուն է: Այժմ էլ
նախընտրական շրջան է, ինչ-որ բան կուզե՞ք ասել այս թեմայով:
- Կրկնել հավերժական նույն խորհուրդը` հատկապես այս
խիստ բախտորոշ նախագահական ընտրություններից առաջ, որից կախված է
նաև իմ խնդրականի հանգուցալուծումը: Եվ անգամ ձախողման պարագայում,
գոնե իմ քաղաքական քայլը կլինի խիստ իմաստնացած և ընդհակառակը` թեև
նախապես գիտեմ երկար ժամանակ չի հասկացվելու…
- Ներեցեք, բայց Ձեր
պատասխաններում կարծես նկատվում է թերասացություն: Որքանո՞վ էին սպառիչ
Ձեր պատասխանները գոնե Ձեզ համար:
- Այնքանով` որքանով նպատակահարմար էր արտահայտվել
հասարակական լսարանի առջև, և որքանով նյութը կարող էր մատչելի
լինել ԷՈՒԹՅՈՒՆ ոգե-գաղափարական համակարգին անծանոթ թեկուզ
“էրուդիտների” համար: Ինչ վերաբերում է ինձ, ապա ինձ համար սպառիչ
պատասխաններ չեն լինում, որովհետև դրանցից յուրաքանչյուրը նոր
հարցականների ու խնդրականների հարուցիչ է.
“…Մինչև սովորենք ապրել հոսելով,
Հավերժությունը անվերջ փոսելով
Ու հաղորդակցվել` էլ չխոսելով...” (“Ոգեկոչ”):
- Շնորհակալություն հարցազրույցի համար, անշուշտ դեռ էլի
կանդրադառնանք արծարծված ու նաև այլ հարցերի: Եւ վերջում, այս
Ծննդյան տոների առիթով, ո՞րն է Ձեր մաղթանքը համայն հայությանը:
- Ամենօրյա ու ամանորյա աղոթքը.
“Հայր մեր, որ երկինս ես,
Առ քո տված հացի թերմացուքը և տուր մեզ այսօր մի քիչ խելք
հանապազոր,
զի եղած-չեղածը տվածդ հացի հետ արդեն կերանք…”:
Զրուցեց
Մ.Սարդարյանը
Մարսել, 31 դեկտեմբերի, 2007 թ.
Ասենք, որ բոլոր նրանք, ովքեր կցանկանան հարցեր ուղղել
Ա.Վարպետյանին, կարող են գրել կայքի
eutyun@gmail.com հասցեով, կամ
Ա.Վարպետյանի անձնական
varordi@free.fr հասցեով: Ա.Վարպետյանը այս կայքի
էջերում կանդրադառնա այդ հարցերին:
|
Նմուշներ Ա. Վարպետյանի բարեկամական կապերից |
 |
Ավետ Տերտերյանի հետ... |
 |
|
ԻՄ ՍԻՐԵԼԻ ԲԱՐԵԿԱՄ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ! |
Ես Ձեզ անչափ շնորհակալ եմ հիշողության
և բարի խոսքերի համար : Դուք խորապես ներծծվել եք
վերուստ ինձ տրված հնչյուններով, թափանցել եք ոգով
ինձ փոխանցված մեր ժողովրդի տոհմական հիշողության
մեջ: Այդ հավաքական ստեղծագործություն է, որում իմ
դերը անչափ աննշան է- գրառել լսյալն ու փոխանցել
այն նրանց, ում այդ իրավացիորեն պատկանում է.
Լսողին!
Իսկ, եթե այն ամենը ինչ Դուք գրում եք
իմ մասին ճշմարիտ է, ուրեմն հարկ է ավելի ցածր
խոնարհվել այն հրատարակիչների առջև, ովքեր
հավատացել են Ձեզ և ինձ համար տեղ են գտել իրենց
թերթերի էջերում*:
Մեր կարճատև հանդիպումից անցել են շատ
ու շատ օրեր, ուստի ևս մի քանի խոսք:
Վեցերորդ համանվագը այլևս պատկանում է
ֆրանսիական «Ալֆոնս Լըդյուք» հրատարակչությանը :
Եվ հույս ունեմ հասնել դրա փարիզյան պրեմիերային:
N°6 սիմֆոնիայի արշավը այսպիսինն է**.
Զագրեբ (Հարավսլավիա) – առաջին
պրեմիերան Միջազգային երաժշտական փառատոնում, 1983
թ.:
Մոսկվա- Չայակովսկու անվան համերգասրահ
, 1984 թ.:
Վարշավա (Լեհաստան) - «Վարշավյան աշուն» Միջազգային երաժշտական փառատոն, 1985 թ.:
Արևմտյան Բեռլին – «Բեռլիներ ֆեստ
վոխան» Միջազգային երաժշտական փառատոն, 1986 թ.:
Համանվագը ձայնագրված է «Мелодия»
ընկերության ձայնապնակի վրա և հուսով եմ, որ
շուտով լույս կտեսնի : Իհարկե, անմիջապես այն
կառաքեմ Ձեզ:
| |
Ինձ թանկ է մեր բարեկամությունը: |
| |
Խնդրում եմ գրել ինձ: |
| |
Այցելեք: |
| |
Գրկում եմ Ձեզ, (ստորագրություն)
Ավետ
ՏԵՐՏԵՐՅԱՆ |
Դիլիջան, նոյեմբեր 1986 թ. |
 |
Մարտիրոս Գավուքչյանի հետ... |
 |
Համո Սահյանի հետ... |
*
Խոսքը վերաբերում է «Եվ ճանաչիր զբանս հանճարոյ…»
ակնարկին, որը 1984 թ. նախ լույս տեսավ լոսանջելեսյան «Նոր
Սերունդ» թերթում, ապա վերահրատարակվեց հայրենի ու
սփյուռքահայ բազմաթիվ մամուլում, մինչև 1990 թ. հայրենի
«ԱՐՎԵՍՏ» պաշտոնական ու հեղինակավոր ամսագրում, և ի վերջո
տեղ գտավ նաև հեղինակի «ԻՆՔՆՈՒԹՅՈԻՆ» հատորում (Երևան
1993 ) : Որքան էլ գնահատված` նույնքան էլ աղմկահարույց
այդ ակնարկը խնդրական էր նրանով` որքանով Ա. Վարպետյանը
համարձակվել էր Ա. Տերտերյանին հրապարակայնորեն առաջին
անգամ հանճար որակել…
**
N°6 համանվագի մեկ հատվածը, երաժշտահանի վավերացմամբ
դարձավ ԷՈՒԹՅՈՒՆ Ազգային Իմաստության Տաճարի օրհներգը (
առաջիկա օրերին կտեղադրենք տեսանյութ այդ մասին, ԽՄԲ.)
: Այստեղ, թերևս տեղին է ասել, որ Ա. Տերտերյանը ԷՈՒԹՅՈՒՆ
միաբանության հիմնական անդամ էր (ինչպես նաև իր տիկին,
երաժշտագետ-պրոֆեսոր Իրինա Տիգրանովնա -Տերտերյանը) , իսկ
ճարտարապետ-հայագետ Մ. Գավուքչյանը` նախ «Հարատևման Ուխտ»
ընկերակցության անդամ, ապա հետմահու` նաև ԷՈՒԹՅՈՒՆ
միաբանության: Մյուսներին կներկայացնենք ընթացքում…
|
|
|
|
